Deze vraag lijkt onzinnig en het antwoord voor de hand liggend. Toch stel ik hem hier. Als ik de vraag namelijk omdraai en er van maak: wat is een van de belangrijkste oorzaken van slechte samenwerking? Dan is negen van de tien keer het antwoord: de communicatie deugde niet. Daarmee lijkt een zeer belangrijke rol voor communicatie bij samenwerking in projecten te zijn weg gelegd. Is dat ook zo en wat is dan die rol van communicatie?
Een casus maakt dit duidelijk. Onlangs werkten wij aan het evaluatieverslag van de vierdaagse hoogwateroefening Waterkracht die in Noord-Limburg plaatsvond. Een van de belangrijkste conclusies was: de samenwerking tussen de verschillende organisaties verliep uitstekend. Als oorzaken voor deze goede samenwerking werden genoemd:
1. Iedereen is over zijn eigen grenzen heen gestapt. Heeft niet het eigen belang, maar het gezamenlijk belang voorop gesteld.
2. Alle betrokkenen hebben meegewerkt aan en gedacht over de oefening. Het was dus hun eigen oefening en niet een oefening die werd opgelegd.
3. Bestuurders waren enorm betrokken en droegen het belang van de oefening uit.
4. Er was een ontspannen sfeer, fouten maken mocht.
5. Het mooie weer.
Duidelijk is dat de organisatie van Waterkracht communicatie strategisch heeft ingezet. Om iedereen zover te krijgen om over de eigen grenzen heen te stappen en het gezamenlijk belang voorop te stellen is communicatie nodig. Datzelfde geldt voor het meewerken aan en meedenken over de oefening. En de rol van de bestuurders, die het belang van de oefening uitdroegen, mag je zeker ook onder de vlag van communicatie scharen.
Communicatie is een containerbegrip dat makkelijk als oorzaak van slechte samenwerking wordt genoemd, maar vaak minder wordt erkend als succesfactor. Daar waar verschillende organisaties of afdelingen goed met elkaar samenwerken, kan het niet anders dan dat ze ook goed met elkaar communiceren. Voor een goede samenwerking is gezamenlijke betekenisgeving aan het doel van de samenwerking namelijk een voorwaarde. Hoe ontstaat die gezamenlijke betekenisgeving? Juist, in interactie, in dialoog én door projectcommunicatie. En ja, mooi weer helpt ook altijd.
Dagmar